Podgórskie uzdrowisko na północnym skraju Beskidu Niskiego, 4 km na południe od Rymanowa.

Uzdrowisko ma już ponad 135-letnią historię, chociaż sama miejscowość administracyjnie powstała dopiero w 1996r. Utworzono ją na terenach wsi Posada Górna, Deszno i Wołtuszowa.

Źródła mineralne odkryto w 1876 r. Ujęto je w trzy zdroje, nadając im nazwy: Klaudia, Tytus i Celestyna. Uzdrowisko rozpoczęło oficjalną działalność w 1881 roku. Staraniem Rodziny Potockich – ówczesnych właścicieli dóbr rymanowskich - wybudowano pierwsze wille dla gości, dom zdrojowy, dworzec gościnny oraz utwardzono drogę z Rymanowa. Pod koniec XIX w. na kurację do Rymanowa-Zdroju mogło przyjechać ponad 1000 osób. W tym okresie wybudowano wiele pensjonatów dla gości, z których część przetrwała do dnia dzisiejszego. Na uwagę zasługują wille: „Pod Matką Boską” (obecnie „Maria”), „Opatrzność”, „Gołąbek”, „Biały Orzeł” oraz inne.

W 1905 r. działało już 38 prywatnych pensjonatów, istniały dwa zakłady gimnastyki ortopedycznej. Latem 1912 r. spłonęła prawobrzeżna część zabudowy uzdrowiska. Dopiero w 1926 r. wybudowano nowe łazienki mineralne. Od 1932 r. zaczęto stosować kąpiele borowinowe. W ostatnich latach przed wojną liczba kuracjuszy sięgała 5000 rocznie.

II wojna światowa przerwała dynamiczny rozwój uzdrowiska. W okresie tym spłonął „Kurhaus”, główny i najbardziej reprezentacyjny budynek. Działalność uzdrowiskową wznowiono w 1947 r., kiedy to do Rymanowa-Zdroju przyjechała na leczenie pierwsza grupa dzieci.

W okresie powojennym Rymanów-Zdrój był drugim co do wielkości polskim kurortem dziecięcym (po Kołobrzegu, a przed Rabką).

Obecnie centralnym punktem uzdrowiska jest pięknie urządzony park zdrojowy, w którym znajduje się drewniana pijalnia wód mineralnych, przypominająca swym kształtem pierwotny „Pawilon nad Źródłami” oraz kilka zabytkowych drewnianych willi.

Park zdrojowy im. św. Jana Pawła II powstał końcem XIX wieku. Nad całością założenia czuwała Anna Potocka.  Alejki spacerowe biegnące z północy na południe, obsadzono dębami szypułkowymi, lipami drobnolistnymi, jesionami i jaworami.

Park został wybudowany w okresie, gdy odkryto źródła. Pomyślano go jako „deptak”  ciąg spacerowo-wypoczynkowy, składający się z trzech równoległych alei. Najwyżej położona, wzdłuż budynków osady, obsadzona lipą drobnolistną i jaworem, służyła prawdopodobnie do komunikacji kołowej. W środkowej części parku wzdłuż „deptaka” nasadzono dęby szypułkowe. Ścieżka położona najbliżej rzeki obsadzona była głównie jesionem i jaworem.

Park położony jest  na terasie zalewowej rzeki Tabor i zachodniej, wysokiej skarpie, na której wybudowano pierwsze obiekty uzdrowiskowe Rymanowa Zdroju. Wyżej, na skarpach od południa, wschodu i zachodu teren porośnięty jest lasem bukowo jodłowym.

Do dzisiaj w parku zachowały się fragmentami aleje jesionowe, z kasztanowca lub lipowe oraz komponowane nasadzenia, zwłaszcza wzdłuż  Czarnego Potoku, bądź też w obrębie licznych pozostałości przy domach uzdrowiskowych. Często spotykanym tu gatunkiem jest cis pospolity oraz bluszcz pospolity. Ponadto występuje tu duże i naturalne skupienie jodły pospolitej (260 cm), buka pospolitego (200 - 280 cm), klonu zwyczajnego, lipy drobnolistnej. Rosną tu też liczne sosny wejmutki (ponad 60 szt. o wymiarach  180 - 300 cm), daglezja zielona, sosna pospolita (190 cm), dąb południowy (260 cm), sosna rumelijska (250 cm), duża liczba świerków kłujących i modrzewia europejskiego. Warto także zwrócić uwagę na stare wspaniałe okazy dębów, rosnących przy pijalni czy też wzdłuż alejki biegnącej poniżej willi „Krakus” i „Pogoń” w stronę kościoła. Są to dęby szypułkowe i bezszypułkowe oraz bardzo ciekawy dąb burgundzki. W poszyciu parku występuje: żywotnik zachodni i jałowiec pospolity oraz tawuły, śnieguliczki, jaśminowce, suchodrzew tatarski, a także pojedynczo oliwnik i ognik szkarłatny.

Obecnie dzięki staraniom władz gminy, alejki parku zdrojowego biegnące wzdłuż Czarnego Potoku zostały odrestaurowane. Wybudowano mostki, altany, niedużą muszlę koncertową "na wodzie", fontannę i kawiarenkę. Właśnie ta część parku stała się ulubionym miejscem spacerowym i wypoczynkowym dla mieszkańców i przebywających tu kuracjuszy.  

Park zdrojowy wraz z nowszymi założeniami, tworzy duży kompleks zieleni spacerowo  wypoczynkowej, wspaniale podkreśla walory zabytkowej architektury uzdrowiskowej i łączy w całość z otaczającym krajobrazem.

Do dyspozycji kuracjuszy oddano rozbudowaną infrastrukturę rekreacyjno – sportową z placami zabaw, kortami tenisowymi, ścieżką zdrowia oraz siecią ścieżek spacerowych i rowerowych wytyczonych po okolicy, dzięki którym przebywający w uzdrowisku goście mogą zwiedzić pobliskie zabytki, a także obejrzeć wspaniałe panoramy roztaczające się z okolicznych wzgórz.

Uzdrowisko Rymanów-Zdrój zakresem swych działań obejmuje przede wszystkim profilaktykę, leczenie i rehabilitację chorób układu oddechowego, w tym dychawicę oskrzelową, nawracające zapalenia zatok obocznych nosa, gardła, migdałków i oskrzeli, zapalenia płuc, stany po resekcji tkanki płucnej, choroby układu krążenia (wczesna rehabilitacja kardiologiczna), nadciśnienie i miażdżycę. U dzieci dodatkowo – leczenie chorób nerek i dróg moczowych.

Baza szpitalna i sanatoryjna Rymanowa-Zdroju jest w stanie jednorazowo przyjąć ponad 1000 kuracjuszy (dorosłych i dzieci). W uzdrowisku wykonuje się badania diagnostyczne zgodne z profilem leczniczym oraz realizuje program kuracji balneoklimatycznej

w oparciu o zakłady przyrodolecznicze z wyodrębnionymi działami: balneologicznym (inhalacji), hydroterapii, fizjoterapii i krioterapii.

RYMANÓW-ZDRÓJ - DESZNO

Wieś w dolinie Taboru, na południe od Rymanowa-Zdroju, od 1996 r. należąca do uzdrowiska.

Pierwsza pisana wzmianka o miejscowości pochodzi z 1389 r. Przez wieki zamieszkiwała ją ludność mieszana, polsko-rusińska.

W latach 1934 -1938 w Rymanowie-Zdroju znajdowała się siedziba Administracji Apostolskiej Łemkowszczyzny, a cerkiew w Desznie pełniła wówczas funkcję świątyni katedralnej. Latem 1945 r. miejscowi Łemkowie zostali zmuszeni do opuszczenia

swoich domów. W ramach akcji przesiedleńczej wywieziono ich na Ukrainę.

Miejsce po zabytkowej cerkwi pw. Narodzenia Bogurodzicy z 1880 r., rozebranej w 1956 r., otaczają resztki kamiennego muru i kępa starych drzew, w cieniu których znajduje się grób ostatniego parocha deszniańskiego ks. Włodzimierza Wachnianina. W pobliżu cerkwiska znajduje się XIX-wieczna murowana kapliczka z rzeźbą Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia. Ok. 400 m dalej na południe mieści się rozlewnia rymanowskich wód mineralnych, a naprzeciwko otoczony niskim murkiem z kamienia stary cmentarz łemkowski, na którym zachowało się czternaście nagrobków.

RYMANÓW-ZDRÓJ - WOŁTUSZOWA

Niezamieszkała wieś łemkowska, w 1996 r. przyłączona do Rymanowa-Zdroju. Wieś lokowana na prawie wołoskim w 1470 r. Przed II wojną światową na jej terenie działał tartak i młyn wodny. Znajdowała się tu również leśniczówka, folwark oraz drewniana

cerkiew pw. Opieki Matki Bożej wzniesiona w 1899 r., która przetrwała II wojnę światową i została rozebrana w 1953 r. Niektóre jej drewniane elementy zostały wykorzystane do remontów obiektów uzdrowiskowych w Rymanowie-Zdroju.

Po wojnie w czerwcu 1945 r. miejscowych Łemków wywieziono na Ukrainę w okolice Tarnopola, a opuszczone domy spalił na początku 1946 r. oddział UPA. Od tego czasu wieś jest niezamieszkała.

Dzisiaj miejsce po cerkwi (przy czerwonym szlaku turystycznym) otaczają sędziwe lipy. Na starym przycerkiewnym cmentarzu zachowało się kilka zniszczonych, przewróconych nagrobków, w tym jeden z datą 1889 r.

Obecnie Wołtuszowa stanowi cel spacerów kuracjuszy i gości uzdrowiska. Na jej obszarze wytyczono ścieżki spacerowe, które prowadzą śladami dawnych mieszkańców, wśród resztek kamiennych podmurówek, studni, starych piwnic i zdziczałych sadów.